Woede is net als angst een primaire emotie, waar angst vooral gevolgen heeft voor onszelf kan woede ernstige gevolgen hebben voor onze omgeving. Anderen zullen je erop wijzen dat je te heftig reageert of tegenwoordig een filmpje maken van je gedrag. Eens je opnieuw kalm bent, besef je zeer goed dat je te ver gegaan bent, maar wat als je dat agressieve gedrag wil voorkomen? Hoe omgaan met je eigen woede?
Net zoals bij angst is er bij woede een ontsteker, met name de perceptie van een hindernis/obstakel. Wanneer we een doel voor ogen hebben en iets of iemand houdt ons tegen (een obstakel), dan zorgt woede voor de nodige energie om het obstakel weg te ruimen. Dat doel kan een parkeerplaats zijn of die promotie, maar evenzeer een hoger doel : rechtvaardigheid, respect….
Veel mensen associëren woede met een gevoel van onmacht. Dit klopt ook. Primaire emoties liggen heel dicht bij mekaar en kunnen snel wisselen. De ergste vormen van agressie ontstaan vaak uit angst. Wanneer we ons werkelijk bedreigd voelen en geen kant meer op kunnen (vluchten kan dus niet dan), gaan we over op vechten. De bekende fight or flight respons. Als je ooit een kat of ander zoogdier in het nauw hebt gezien, weet je dat er enorm veel energie gemobiliseerd wordt om zich te verdedigen en te ontsnappen. Het jaarlijkse bezoek aan de dierenarts leidt leidt bij ons steeds tot geklauw en vreselijke geluiden.
Je wil die energie natuurlijk constructief gebruiken en dat blijkt nu net de uitdaging. Woede kan de rationele delen van je hersenen schaakmat zetten. Je wil het onrecht aankaarten zonder een ongeciviliseerde brulaap te lijken.
De aanpak is dezelfde als bij angst.
Stap 1 : Erken dat je boos bent. Soms willen we niet toegeven dat we boos zijn, terwijl dat toch wel is wat we voelen.
Stap 2 : Kan je je perceptie bijsturen? Persoonlijk gebruik ik deze vaak in het verkeer. Die chauffeur die plots remt…”Misschien kent hij de weg niet en moet hij hier afslaan.” Dit werkt ook alleen maar als het manoeuver me niet werkelijk in gevaar bracht. Was het echt gevaarlijk, dan is mijn gevloek sneller. Dat toont ook hoe snel je in zo’n situatie reageert. Als het me inderdaad in gevaar bracht, dan ventileer ik die woede nog wel even, ja ook als er niemand in de auto zit…Het onder woorden brengen doet de woede dalen. Ik ga dus niet aan de bumperkleven. Dit gaat al oaver gedrag, even terug naar perceptie.
Bij perceptie merk ik vaak dat de woede toeneemt, omdat we denken dat de ander het met opzet doet. Dus ook dat kan helpen. Weet die ander wel, dat ik een doel heb, dat hij me hindert? Heb ik daar zelf duidelijk over gecommuniceerd? In sommige situaties heeft de ander echt wel goede bedoelingen, alleen zien we dat niet.
Stap 3 : Je gedrag aanpassen. Zeker bij woede is dat niet evident en hier geldt zeker jong geleerd is oud gedaan. Als kind en puber had ik wel eens last van een “colère” aanval : slaande deuren, boze verwijten tot 1 keer zelfs het gooien van een schoen naar een klasgenote.
Je hebt 3 opties : oefenen op het nemen van een Time-out, je fysieke energie leren kanaliseren en je woede constructief verwoorden.
Als je het gevoel sneller leert herkennen bij jezelf (ik word boos), dan kan je een time-out nemen of vragen. Je vraagt om het thema even te laten rusten, je zondert je even af of je praat over iets anders. Natuurlijk dient het thema besproken te worden, maar dan op een moment waarop je je rustiger voelt en je de kwestie al rationeel bekeken hebt.
Je fysieke energie kanaliseren kan best door ademhalingstechnieken en niet door slaande deuren. Of combineren met een time-out en even de trappen op en neer gaan.
Je woede verwoorden betekent niet de ander verwijten maken, maar benoemen wat je voelt en waarom. “Ik ervaar dit als een onterechte beslissing en dat maakt me boos.” Blijf dit proberen, zo creëer je meer open communicatie met de ander.
Net zoals bij angst kan je hierop oefenen, is er een worst caste scenario? Een situatie waar je rustig wil reageren maar denkt te zullen “ontploffen”. Probeer je voor te bereiden door je reacties te oefenen en de goede reactie te visualiseren.
Enkele tips nog eens samengevat :
https://www.youtube.com/watch?v=5KM4_F-KFow
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/leven/8107-tips-om-woede-te-beheersen.html
Tenslotte, weet dat stress en vermoeidheid je drempel naar primaire emoties verlagen. Je bent dus sneller boos en je riskeert sneller buiten proportie te reageren. Dus zorg goed voor jezelf.
Heb je zelf nog een tip? Deel het gerust met ons.
In de volgende blog bespreken we verdriet.