/

Hoe manipulatie snel herkennen?

Categories: De ander , Jezelf

social-and-psychological-manipulation-1-638

Manipulatie is eigen aan de mens (nee niet alleen aan de vrouw of politici). Er bestaan diverse vormen en gradaties. Zoals een driejarige die erin slaagt steeds zijn zin te krijgen (van speelgoed tot eten), de (schoon)moeder die steeds opnieuw de slachtofferkaart trekt, de collega die altijd zichtbaar druk is en niemand die lijkt te merken dat er weinig resultaat is…Elke gelijkenis met bestaande situaties is niet toevallig!
Doen ze het met negatieve bedoelingen? Wat mij betreft is dat het punt niet. Goede bedoelingen kunnen de ergernis om de manipulatie verzachten. Het punt is niet de bedoeling maar het effect. Hoe kan je manipulatie herkennen, begrijpen en stoppen?

We hadden het over het effect : De manipulator krijgt wat hij wil, zeker op korte termijn,als er geen assertieve weerstand is. Op lange termijn is hij de verliezer evenzeer als de omgeving. Hij krijgt immers de bevestiging dat manipulatie de manier is om te krijgen wat hij wil. Hij behaalt dan zijn “materieel” doel (van speelgoed tot promotie), maar hoe meer hij manipuleert hoe groter het gevoel van “leegte”. Hij mist verbondheid en echte, open communicatie met anderen. Bovendien is hij (vaak tot constant) bang van anderen die het manipulatieve schild zouden doorprikken. Het volledige scala van arrogantie tot emotionele chantage is nodig om zich sterk te voelen en de controle te houden.

Manipulatie herken je (ook bij jezelf) aan :

  • Je doel : je wil je zin krijgen (wat de ander wil/nodig heeft, is ondergeschikt) en terzelfdertijd wil je conflict of vervelende reacties vermijden. Je speelt in op de gevoelige snaar van de ander.
  • Emotionele chantage, vaak in een indirecte boodschap. “Je praat altijd over teamgevoel, maar als een teamlid hulp vraagt, dan is het teveel gevraagd…” “ .”Een goede moeder zorgt altijd voor verse groenten.” “Als je dit echt belangrijk vindt, dan zou je….”
  • Inspelen op (schuld)gevoel, vaak in combinatie met de slachtofferrol: “Ik begijp het als je het te druk hebt…zucht… ik zal het wel alleen oplossen….” “Was ik maar zo assertief, als jij dan zou ik….” “Voor jou is het gemakkelijk, jij hebt gestudeerd.”
    Hierbij zit het hem vaak in de lichaamstaal en stem.
  • De kwestie ontwijken door uitspraken als : “We gaan daar nu toch geen ruzie over maken…”
  • Kritiek verpakt in ironie en sarcasme (vaak in een vergadering, zodat de opmerking scoort bij toehoorders). Spreek je de persoon erop aan krijg je :” Het is maar een grapje, amaai jij hebt ook geen zin voor humor.”
  • Simplifiëren of dramatiseren. Eerlijk is eerlijk, sommigen hebben meer zin voor drama dan anderen. Bij manipulatie worden de feiten verdraaid in het voordeel van de manipulator. Wat jij doet is maar een kleine moeite, wat hij doet heeft bloed, zweet en tranen gekost.
  • Groepsdruk of tijdsdruk creëren. Denk ook aan teleselling : “Unieke eenmalige korting enkel als u nu belt…” of in een vergadering : “Jij bent de enige die hier moeilijk over doet.”
  • Roddelen. In elke onderneming is er roddel en dan hoeft ook niet steeds negatief te zijn. Manipulatieve roddel is echter het verhaal starten dat iemands reputatie schaadt. “Je weet toch waarom Marianne promotie maakte, (knipoog) ze heeft een streepje voor bij de baas (nog een vette knipoog).”
  • Tenslotte eentje die we allemaal eens gebruiken het charme-offensief. De complimenten zijn vaak gemeend, maar toch bedoeld om onze zin te krijgen. “Mama je bent de liefste mama op hééél de wereld. (grote ogen en glimlach), mag ik….” “Ann, hoe efficiënt jij werkt met…., zou je me kunnen helpen om…”

Er bestaan nog varianten op deze thema’s maar dit geeft toch al een vrij volledig beeld. Je weet nu al wanneer het manipulatie-alarm in je hoofd dient af te gaan en je op je hoede dient te zijn.
Dus nu kan je aan de slag:

  • Wanneer manipuleer jij wel eens?
  • Voor welke manipulatievorm ben je het meest gevoelig? Dit betekent waar trap je geregeld in of wat maakt je boos, geïrriteerd?

Nog even dit, bij de start schreef ik over het effect van manipulatie. Niet elke vorm van manipulatie is negatief, je kan iemand positief stimuleren/manipuleren zodat het eindeffect toch voor beide partijen positief is en niet enkel voor de manipulator.
Voilà, je bent klaar …. om je voor te bereiden op de volgende blog: Hoe manipulatie stoppen?

Wil je in een opleiding verder ingaan op het thema dan kan dat binnenkort te Gent bij de Confederatie Bouw.  Inschrijven kan via http://www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen/opleidingen/opleidingendetail.aspx?RefNo=6271